Đặc tính của nền giáo dục Mỹ là tính linh động và đa dạng. Người học có rất nhiều lựa chọn để theo đuổi chương trình học phù hợp nhất với hoàn cảnh và yêu cầu công việc của mình.Bạn có thể theo các chương trình cấp bằng cao đẳng, đại học, cao học, hay chương trình dạy nghề, có thể chọn học toàn bộ chương trình hay làm “sinh viên đặc biệt” chỉ học một phần không lấy bằng cấp.Trong mỗi chương trình, bạn được quyền lựa chọn môn học để thiết kế chương trình theo ý muốn.Sự đa dạng và linh động này là một trong những nguyên nhân làm cho các trường đại học và cao đẳng Mỹ rất hấp dẫn kể cả với người nước ngoài.
Khái niệm căn bản
Chương trình học có bằng cấp
Đặc tính của nền giáo dục Mỹ là tính linh động và đa dạng.Người học có rất nhiều lựa chọn để theo đuổichương trình học phù hợp nhất với hoàn cảnh và yêu cầu công việc của mình.Bạn có thể theo các chương trình cấp bằng cao đẳng, đại học, cao học, hay chương trình dạy nghề, có thể chọn học toàn bộ chương trình hay làm “sinh viên đặc biệt” chỉ học một phần không lấy bằng cấp.Trong mỗi chương trình, bạn được quyền lựa chọn môn học để thiết kế chương trình theo ý muốn.Sự đa dạng và linh động này là một trong những nguyên nhân làm cho các trường đại học và cao đẳng Mỹ rất hấp dẫn kể cả với người nước ngoài.
Bằng Cử Nhân và Cao Đẳng.
Bằng cử nhân thường mất 4 năm và bằng cao đẳng thường mất 2 năm.Chương trình cao đẳng có thể là chương trình giúp bạn có một chuyên môn cụ thể để ra đi làm, cũng có thể là chương trình “chuyển tiếp,” cho phép bạn chuyển sang học thêm hai năm nữa trong một chương trình đại học để lấy bằng cử nhân.
Một trong những điểm hấp dẫn nhất của chương trình đào tạo cử nhân ở Mỹ là tính linhđộng. Bạn có quyền linh động xây dựng cho mình một chương trình học riêng không giống gì với chương trình của các bạn cùng khóa, miễn hoàn tất đủ số lượng tín chỉ yêu cầu, khoảng 130 đến 180 tín chỉ, thường được hoàn thành trong 4 năm học tập trung. Sinh viên trong từng năm được gọi là sinh viên năm thứ nhất (freshman), sinh viên năm thứ hai (sophomore), sinh viên năm thứ ba (junior) và sinh viên năm cuối (senior).Năm học có thể hơi khác nhau giữa các trường, song thông thường là từ đầu tháng 9 đến cuối tháng 5. Năm học có thể được chia ra làm hai kỳ, mỗi kỳ 18 tuần được gọi là “học kỳ;” chia làm 4 kỳ hoặc 3 kỳ, mỗi kỳ dài 12 tuần.
Cao Học (Master’s Degree)
Chương trình cao họcnhằm hướng sinh viên từ học vị cử nhân đi lên một chuyên ngành, trong các ngành như: quản trị doanh nghiệp (M.B.A.), công tác xã hội (M.S.W.), giáo dục (M.Ed.), mỹ thuật (M.F.A.), luật (L.L.M.), báo chí (Master of Journalism), quan hệ quốc tế (MA in International Relations) và kiến trúc (Master of Architecture).
Học vị cao học chuyên ngành thiên về ứng dụng kiến thức hơn là nghiên cứu thuần túy.Các chương trình cấp học vị chuyên ngành thường đòi hỏi phải hoàn tất từ 36 đến 48 tín chỉ (1 hoặc 2 năm học tập trung) và thường không chấp nhận sinh viên lấy tín chỉ bằng luận án. Các chương trình này không phải lúc nào cũng yêu cầu phải có bằng cử nhân về chuyên ngành theo đuổi cao học.
Tiến Sĩ (Ph.D.)
Chương trình tiến sĩ nhằm đào tạo học giả nghiên cứu hoặc giảng viên đại học tương lai. Việc nhận được bằng tiến sĩ chứng tỏ là sinh viên đó đã thể hiện năng lực của một nhà nghiên cứu trong một chuyên ngành. Ph.D. (tiến sĩ) là học vị phổ biến nhất được cấp cho các ngành học thuật. Các học vị tiến sĩ khác được cấp chủ yếu cho các chuyên ngành như giáo dục và quản lý doanh nghiệp.Chương trình tiến sĩ bao gồm việc tham gia các lớp nâng cao, hội thảo chuyên đề và viết luận án thể hiện công trình nghiên cứu độc đáo của cá nhân dưới sự hướng dẫn của cố vấn học tập.
Học vị tiến sĩ được cấp cho sinh viên đã hoàn tất một công trình nghiên cứu độc đáo có ý nghĩa, viết luận án thể hiện công trình đó và bảo vệ thành công luận án trước hội đồng giáo sư về chuyên ngành của mình. Quy trình này có thể mất từ 2 đến 3 năm. Do đó, để đạt được học vị tiến sĩ phải mất khoảng từ 5 đến 8 năm sau khi có học vị cử nhân tùy ngành học.
Các chương trình dạy nghề và đào tạo kỹ thuật
Với thời gian từ vài tháng đến hơn một năm, các chương trình dạy nghề và đào tạo kỹ thuật nhằm để đáp ứng những yêu cầu đào tạo nghề cụ thể và thiết thực. Các hoạt động học tập trên thực địa là nội dung chủ đạo của đào tạo nghề. Các lĩnh vực ngành nghề phổ biến là xử lý dữ liệu, lập trình máy tính, xây dựng, cơ khí ô tô, soạn thảo văn bản, và nghiệp vụ thư ký.
Đào tạo kỹ thuật và dạy nghề đòi hỏi học viên phải học các khái niệm, lý thuyết, và thiết kế, cộng với các kỹ năng thực hành. Các chương trình này có tại các trường cao đẳng cộng đồng và trường dạy nghề hai năm. Kết thúc các chương trình đào tạo kỹ thuật và dạy nghề, bạn sẽ nhận được một văn bằng chứng chỉ.
Các chương trình học không lấy bằng
Chương trình học tiếng Anh
Có ba loại chương trình tiếng Anh chất lượng cao tại Mỹ:
Chương trình cấp tốc (IEPs): thường yêu cầu từ 20 đến 30 giờ học trên lớp mỗi tuần. Khóa học bao gồm học với giáo viên trên lớp, thảo luận nhóm, học trong phòng luyện âm và bài tập ngoài lớp học. Hầu hết các chương trình nằm trong các khóa dự bị đại học, thiết kế nhằm giúp cho sinh viên chuẩn bị vào học một trường đại học hay cao đẳng ở Hoa Kỳ.
Chương trình bán cấp tốc: Giống như các chương trình cấp tốc, các chương trình bán cấp tốc cũng bao gồm các giờ học với giáo viên trên lớp, học nhóm, luyện âm, và hoạt động ngoài lớp học, nhưng thường thì sinh viên vẫn theo học các môn học chính khóa khác chứ không chỉ học tiếng Anh.
Chương trình chuyên ngành: Nhiều chương trình tiếng Anh tư nhân và một số chương trình do trường đại học tổ chức được thiết kế đặc biệt để phù hợp với nhu cầu của những người làm công tác chuyên môn. Những chương trình này có thể cấp chứng chỉ đặc biệt về tiếng Anh trong các ngành như luật, kỹ thuật, giáo dục, y tế, kiến trúc, lập trình máy tính, hàng không, du lịch khách sạn. Một số chương trình còn cho bạn cơ hội thực tập tại các công ty Mỹ.
Học không lấy bằng – chương trình “sinh viên đặc biệt”
Nếu bạn đã tốt nghiệp trung học hay đại học, hoặc bạn đang theo học đại học hoặc cao học, nhiều trường đại học sẽ cho phép bạn theo học một số lớp ở trình độ cử nhân hay cao học do bạn tuỳ chọn mà không cần phải theo học cả chương trình.
Các sinh viên đặc biệt thường là không đủ tư cách để nhận tài trợ của trường dưới dạng học bổng hay hỗ trợ học phí. Bạn có thể xin tài trợ từ các tổ chức độc lập như Chương trình học bổng Fulbright.
Các chương trình trao đổi nghề nghiệp và chuyên môn
Những chương trình này rất đa dạng và chủ yếu dành cho người nước ngoài đến Mỹ hoặc người Mỹ ra nước ngoài. Một số chương trình cho phép bạn nhận bất kỳ công việc gì mà bạn tìm được; một số chương trình khác đòi hỏi bạn chỉ được làm công việc có liên quan đến nghề nghiệp.
Chỉ có những tổ chức do Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho phép và cấp chứng nhận đủ tư cách mới có thể quản lý những chương trình này. Chứng nhận này cho phép những người tham gia chương trình xin cấp thị thực trao đổi J-1 tại Đại sứ quán hay Lãnh sự quán của Hoa Kỳ. Thị thực J-1 cho phép người tham gia chương trình được làm việc hợp pháp tại Hoa Kỳ trong một khoảng thời gian nhất định. Bạn không được học những chương trình học chính qui khi đang tham gia chương trình trao đổi nghề nghiệp. Bạn có thể vào trang web của chính phủ: http://exchanges.state.gov./ để tìm hiểu các chương trình này. Một thí dụ là Chương trình Trao đổi Quốc tế các Nhà Quản lý (International Visitor Leadership Program), hoạt động theo Đạo Luật Fulbright-Hays. Chương trình này mỗi năm chọn lựa môt số nhân vật chuyên môn từ khắp nơi trên thế giới về tụ họp để họ có cơ hội gặp gỡ nhau và trải qua kinh nghiệm sinh hoạt tại Mỹ. Những người tham dự là những nhà chuyên môn hay quản lý hàng đầu hoặc có tiềm năng vươn lên hàng đầu trong chính phủ, chính trị, báo chí, giáo dục và các lĩnh vực khác.