CHƯƠNG TRÌNH KÉP, HOÀN THIỆN TRUNG HỌC, CAO ĐẲNG VÀ ĐẠI HỌC CHUYỂN TIẾP Ở MỸ

Chương trình kép với học sinh quốc tế là gì?

Mặc dù chương trình này là khá phổ biến ở Mỹ cho sinh viên nội địa, được giảng dạy ở trường cao đẳng cộng đồng (phổ biến) và một số trường đại học dành cho những thí sinh chưa tốt nghiệp trung học phổ thông muốn tiếp tục học, hay muốn rút ngắn thời gian học thay vì học thông thường.  Đối với sinh viên quốc tế, chỉ có có một số bang cho phép hoặc phổ biến tuyển sinh quốc tế với các trường cao đẳng cộng đồng như Washington, Oregon, Illinois v.v.

Tùy theo bang, sinh viên quốc tế tốt nghiệp lớp 10 và đủ 16 tuổi có thể nộp đơn theo chương trình này. Khi đã được chấp nhận vào trường theo học chương trình này, sinh viên sẽ được học những môn học theo yêu cầu, thông trường, bao gồm Toán, tiếng Anh (văn chương, đọc và viết), lịch sử, các môn khoa học, môn xã hội. Sinh viên bắt buộc tham gia thi hoàn tất những môn yêu cầu.

Một số trường và bang, có thể yêu cầu sinh viên cần đạt một mức điểm SAT để được cấp bằng tốt nghiệp trung học. Tùy thuộc năng lực học sinh, sinh viên có thể mất từ 1 năm đến 1 năm rưỡi để hoàn thành chương trình trung học (không bao gồm thời gian học tiếng Anh) và nhận bằng/chứng chỉ trung học bang đó. Chứng chỉ này có giá trị toàn nước Mỹ, đặc biệt ở tiểu bang đang theo học. Đặc biệt, các môn học trong chương trình phổ thông được tính tích lũy tín chỉ bậc cao đẳng. Tiếp theo, sinh viên sẽ bắt đầu các khóa học và tín chỉ để hoàn thành ngành học đăng ký để được cấp bằng cao đẳng (associate degree) và chuyển tiếp đại học.

Cần lưu ý với  với chuyển tiếp đại học, sinh viên cần được có kế hoạch – chương trình học sớm và phù hợp theo yêu cầu ngay từ đầu để đáp ứng tiêu chí chuyển tiếp đến một đại học nào đó. Phần lớn, sinh viên có được sự trợ giúp của giáo sư hay cố vấn học tập cho việc này. Tuy nhiên, việc có được kết quả đủ tiêu chuẩn để chuyến tiếp năm thứ 2 hay 3 của một đại học nào đó tùy thuộc vào năng lực và nỗ lực của từng sinh viên.

Cao đẳng Seattle Central ở bang Washington, nơi có đến 2,000 sinh viên quốc tế theo học hàng năm.

Có nhiều ưu điểm với chương trình này bao gồm rút ngắn thời gian học, tiết kiệm rất nhiều chi phí nhờ học phí thấp,  đầu vào tương đối dễ hơn vào thẳng đại học. Đối với sinh viên quốc tế, có được thời gian kinh nghiệm trước khi quyết định một chuyên ngành học tuyển ở bậc đại học. Việc lựa chọn du học sớm giúp hội nhập nhanh là một ưu điểm rất đáng xem xét.

Về hạn chế, có nhiều quan điểm khác nhau nhưng một số câu hỏi đặt ra khá phổ biến với phụ huynh và học sinh Việt nam như: Liệu chương trình học quá nặng với tuổi không? Liệu chất lượng có tương xứng với việc học đại học từ đầu? Hoặc học trường công thì không thể tốt bằng trường tư ở Mỹ?

Tuy nhiên, thực tế cho thấy chương trình học thì đã mô tả ở trên còn về chất lượng, thì không có gì khác so với học hết phổ thông và vào học đại học. Ngay tại nước Mỹ, có đến khoảng 50% sinh viên chọn học cao đẳng trước thay vì vào thẳng đại học. Một tỷ lệ tương đương với sinh viên quốc tế, bao gồm sinh viên Việt nam du học Mỹ theo các khảo sát gần đây. Một kết quả tốt ở bậc cao đẳng sẽ giúp bạn chuyển tiếp đến bất kỳ đại học nào, hay theo đuổi việc học lên cao với ngành học nào. Có lẽ chỉ có một thực tế duy nhất của chương trình này là học bổng sẽ ít đi, vì vốn dĩ mô hình đại học cộng đồng đã nhận được tài trợ hoàn toàn từ chính phủ với một mức học phí thấp để có nhiều người theo học.  Một việc nữa cũng phải thừa nhận rằng đầu vào thấp sẽ có mối quan hệ với năng lực học sinh đầu vào. Nhưng đó chỉ là khởi đầu. Đối với một số ngành như y khoa, khoa học, luật, dược, việc có được các tín chỉ và kiến thức cơ sở ở bậc cao đẳng đôi khi là một khởi đầu hợp lý.

Về quan niệm trường công hay tư, đây cũng chi là những quan niệm không đầy đủ mà tùy thuộc thuộc vào mỗi trường với mỗi bậc đào tạo hay tính chuyên sâu trong nghiên cứu.  Khi khảo sát hệ thống giáo dục Mỹ, chúng tôi nhận thấy rằng một khi một trường đã được kiểm định và chấp thuận cho đào tạo ngành học hay bậc học nào đó, thì chất lượng là tương xứng và đồng đều các trường- và đây là một điểm mạnh cả hệ thống giáo dục các nước tiên tiến. Trong cuốn sách của mình  tổng thống Mỹ Obama (Dám hy vọng, trang 189), có nhắc đến một chi tiết rằng một những người giàu nhất nước Mỹ, ông Warren Buffett  và là người đóng góp rất nhiều cho từ thiện là, đều cho con học trường công lập mặc dù con ông cũng rất giỏi và ông không thiếu tiền, chỉ có một điều ông không nhận thấy không có điều gì lo lắng  về chất lượng theo cách nghĩ thông thường.

Bắt đầu du học nước ngoài với bậc cao đẳng không phải là lựa chọn sai lầm bởi chất lượng như chúng ta thường nghĩ mà hoàn toàn chất lượng và hiệu quả với nỗ lực học tập của học sinh sẽ thành công.