Hệ thống giáo dục của Nga như thế nào?

Hệ thống giáo dục đại học và sau đại học tại Nga

Bằng cử nhân là bằng cấp giáo dục đại học cơ bản trong hệ thống giáo dục đại học Bologna, được Nga chấp thuận gia nhập vào năm 2003. Trước đó, các trường đại học Nga chỉ giảng dạy các chương trình chuyên môn đặc thù (chuyên gia, chuyên viên, bác sĩ, kỹ sư). Việc chấp nhận hệ thống Bologna giúp ứng viên quốc tế vào các trường đại học Nga dễ dàng hơn.

Ngày nay, giáo dục Nga bao gồm ba bậc chính: đại học, cao học và nghiên cứu. Các trường hợp ngoại lệ là y tế, kỹ thuật và nghệ thuật vẫn sử dụng các chương trình chuyên môn đặc thù. Bạn chắc chắn cần phải chú ý đến điều này trong khi lựa chọn một chương trình phù hợp.

Trình độ Cử nhân đại học (Бакалавриат)

Đây là chương trình đào tạo trình độ đại học cơ bản theo tiêu chuẩn chung của hệ thống giáo dục thế giới với thời gian học 04 năm. Người tốt nghiệp trình độ Cử nhân tại Nga hoàn toàn đủ điều kiện để làm việc chuyên nghiệp tại các cơ quan tổ chức trên toàn thế giới và được phép học tiếp lên trình độ cao hơn. Để đăng ký theo học trình độ này người dự tuyển cần tốt nghiệp THPT hoặc cao hơn, học sinh đang học lớp 12 cuối cấp THPT tại Việt Nam được phép đăng ký để đi học vào năm sau.

Các chương trình cử nhân kéo dài bốn năm và bao gồm cả việc nghiên cứu các ngành cơ bản và các môn học chuyên ngành được chọn. Bên cạnh đó, các trường đại học Nga điều chỉnh quy trình đào tạo trình độ cử nhân để phù hợp với sự lựa chọn của đối tượng, xây dựng quỹ đạo giáo dục cá nhân. Trong năm cuối cùng, sinh viên viết bài luận cuối cùng đủ điều kiện và bảo vệ nó. Sau khi được xét công nhận tốt nghiệp bởi Hội đồng, nhà Trường sẽ cấp bằng tốt nghiệp Cử nhân đại học cho sinh viên với chuyên ngành đã học, kèm theo bảng điểm chi tiết về quá trình học tập.

Bằng cử nhân cho phép bạn tiếp tục học để lấy bằng thạc sĩ chứ không phải bằng tiến sĩ.

Trình độ Chuyên gia đại học (Специалитет)

Đây là chương trình đào tạo chuyên ngành nâng cao với thời gian 05-06 năm học, đối với người đã tốt nghiệp cử nhân đại học được phép học lên trình độ này trong thời gian không quá 01 năm. Các chương trình chuyên gia giúp sinh viên hướng tới nền giáo dục thiên về thực hành hơn trong lĩnh vực họ đã chọn và được bố trí thời gian làm việc thực tế tại các doanh nghiệp phù hợp lĩnh vực theo học. Sinh viên theo học để tốt nghiệp chương trình này cần tham dự kỳ thi Quốc gia theo chuyên ngành đã học và bảo vệ luận văn tốt nghiệp trước Hội đồng Trường.

Tại Việt Nam chiếu theo Hiệp định tương đương văn bằng Nga-Việt được ký năm 2010 trình độ “Chuyên gia” được công nhận tương đương văn bằng “Thạc sĩ”. Tùy theo lĩnh vực học tập, bằng Chuyên gia có thể được dịch sang tiếng Việt là bằng Kỹ sư (đối với các ngành khoa học cơ bản, kỹ thuật, công nghệ), bằng Bác sĩ/Dược sĩ (đối với các ngành y tế), bằng Chuyên viên (đối với các ngành xã hội, nhân văn, sư phạm), bằng Nghệ sĩ (đối với các ngành văn hóa, nghệ thuật).

Bằng chuyên gia cho phép người sở hữu văn bằng này được hành nghề phù hợp với học vị và trình độ ghi trong văn bằng này, đặc biệt được học thẳng lên Nghiên Cứu sinh Tiến sĩ mà không cần học qua thạc sĩ.

Trình độ Thạc sĩ cao học (Магистратура)

Bằng thạc sĩ được triển khai lần đầu tiên ở Nga sau khi gia nhập hệ thống Bologna vào năm 2003, nó đã đơn giản hóa đáng kể việc tiếp nhận ứng viên quốc tế vào các trường đại học Nga. Bằng thạc sĩ cho phép người học tiếp tục học chuyên sâu về chuyên ngành của mình sau khi đã trải qua chương trình đại học. Theo nguyên tắc, Thạc sĩ là bằng cấp tiếp nối với bằng cử nhân, tuy nhiên nếu sinh viên học xong bằng chuyên gia và vẫn muốn theo học bằng thạc sĩ thì vẫn được chấp nhận.

Với chương trình này người có bằng cử nhân và cả bằng chuyên gia được phép đăng ký theo học. Thời gian học chính khóa là 02 năm. Yêu cầu đầu tiên để có thể học cao học là phải có bằng cử nhân của bất kỳ tổ chức giáo dục nào trên thế giới. Xin lưu ý rằng bạn có thể tốt nghiệp bằng cử nhân ở một chuyên ngành và sau đó đăng ký học thạc sĩ ở một chuyên ngành khác. Đây là cơ hội tuyệt vời để mở rộng năng lực của bạn và có được bằng cấp mới.

Chương trình thạc sĩ thường kéo dài 2 năm: trong năm học đầu tiên, sinh viên chủ yếu tham dự các bài giảng về các môn chuyên ngành và tiếp thu kiến thức mới; vào năm thứ hai, học viên triển khai công việc nghiên cứu tích cực, làm luận án và sau đó bảo vệ nó trước Hội đồng. Cách tiếp cận cá nhân và làm việc với cố vấn học tập là một đặc điểm nổi bật của chương trình Thạc sĩ.

Người tốt nghiệp trình độ Cao học được phép làm việc phù hợp với trình độ ghi trên văn bằng và có quyền được theo học lên Nghiên cứu sinh Tiến sĩ.

Trình độ Nghiên cứu sinh tiến sĩ (Аспирантура)

Đây là hình thức đào tạo cao cấp về khoa học và sư phạm giáo dục, cấp độ giáo dục bậc cao thứ ba ở Nga và là giai đoạn đầu tiên trên con đường hướng tới sự nghiệp học thuật của một nhà khoa học. Ở Nga, các nghiên cứu tiến sĩ không chỉ được thực hiện ở các trường đại học mà còn ở nhiều tổ chức khoa học và trung tâm nghiên cứu chuyên ngành khác nhau. Sau khi hoàn thành chương trình tiến sĩ và bảo vệ luận án của ứng viên, sinh viên tốt nghiệp sẽ được trao danh hiệu ứng viên khoa học, danh hiệu này trong hệ thống giáo dục Bologna tương đương với bằng tiến sĩ.

Các trường đại học Nga cung cấp rất nhiều chương trình trong nhiều lĩnh vực khác nhau, vì vậy khá dễ dàng để tìm được chương trình Tiến sĩ phù hợp với từng học viên. Chương trình cho phép sinh viên tốt nghiệp Cao học hoặc trình độ Chuyên gia theo học, với 4 phần chính: Đào tạo, Giảng dạy, Thực tập và Nghiên cứu khoa học.

Nghiên cứu sinh khi theo học sẽ lựa chọn lĩnh vực khoa học muốn theo đuổi và đề tài nghiên cứu cho luận án sẽ bảo vệ trước Hội đồng cấp nhà nước. Thời gian học của chương trình chính quy không dưới 03 năm và không dưới 04 năm cho chương trình tại chức. Người tốt nghiệp trình độ này sau quá trình thẩm định chất lượng luận án không dưới 06 tháng sẽ được cấp Văn bằng với học vị “Tiến sĩ”.

Cố vấn khoa học đóng một vai trò đặc biệt trong quá trình đào tạo nghiên cứu sinh. Chọn một người cố vấn tương lai là một trong những bước quan trọng nhất khi đăng ký lấy bằng Tiến sĩ. Với người này, nghiên cứu sinh sẽ chọn chủ đề cho luận án tương lai của mình và dưới sự hướng dẫn của các giáo sư này, nghiên cứu sinh sẽ tiến hành hoạt động nghiên cứu trong suốt chương trình.

Nghiên cứu sinh bắt đầu bằng việc lựa chọn hướng khoa học và đề tài nghiên cứu cho luận văn của mình. Nghiên cứu tiến sĩ là công việc khoa học thực tế đòi hỏi nhiều thời gian và sự chú ý. Hãy sẵn sàng liên lạc thường xuyên với cố vấn khoa học của bạn và đi sâu vào các tài liệu chuyên ngành.

Sau khi hoàn thành chương trình học Tiến sĩ, bạn có thể tiếp tục học để lấy bằng Tiến sĩ Khoa học, hoặc tiếp tục sự nghiệp khoa học hay giảng dạy của mình tại các trường đại học quốc tế hàng đầu. Mỗi năm, cơ hội cho các nhà khoa học trẻ làm việc và học tập tại Nga ngày càng mở rộng. Nhiều trung tâm nghiên cứu và trường đại học duy trì sự hợp tác chặt chẽ với các tổ chức khoa học quốc tế và thực hiện các dự án chung đầy tham vọng. Nghiên cứu tiến sĩ ở Nga là cơ hội đặc biệt để hòa mình vào môi trường khoa học đổi mới và bắt đầu sự nghiệp học thuật thành công.